حجیت ظواهر کتاب (اصول)صحّت استناد به ظواهر آیات قرآن در استنباط حکم شرعی را حجیت ظواهر کتاب گویند. ۱ - تعریفحجیت ظواهر کتاب، مقابل حجیت نصوص کتاب و به معنای اعتبار ظواهر قرآن و صحت استناد به آنها در مقام استنباط و احتجاج است که نتیجه آن، منجّزیت در صورت مطابقت با واقع و معذّریت (در صورت مخالفت با واقع) است. ۲ - اختلاف در ظاهر حجیت کتابدرباره حجیت ظواهر کتاب، اختلاف است؛ اصولیون به حجیت ظواهر کتاب اعتقاد داشته و آن را از مصادیق مبحث حجیت ظواهر در اصول می‌دانند، اما اخباری‌ها، منکر حجیت آن هستند. دلیل مهم اصولی‌ها بر حجیت ظواهر کتاب، بنای عقلا است، که در محاورات خود و در تفهیم مقاصد خویش، به ظواهر کلام یک دیگر تمسک می‌نمایند. مخالفان حجیت ظواهر نیز به ادله‌ای هم چون اختصاص فهم قرآن به معصومین علیهم‌السّلام، به عنوان تنها مخاطب آن، تمسک نموده‌اند. اصولی‌ها به تمامی این ادله پاسخ داده‌اند. [۸]
موسوی بجنوردی، محمد، مقالات اصولی، ص۱۵.
[۱۰]
فیض، علیرضا، مبادی فقه و اصول، ص۲۵.
[۱۵]
فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، ج۱۰، ص ۲۸۰-۲۵۲.
[۱۶]
محمدی، ابوالحسن، مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، ص ۱۵۳-۱۵۱.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۰۵، برگرفته از مقاله «حجیت ظواهر». |